Khi áp lực cắt giảm chi phí ngày càng gia tăng, doanh nghiệp buộc phải nhìn lại các quy trình vận hành tưởng như “đã ổn định” trong nội bộ. Mua sắm là một trong những khâu đóng vai trò thiết yếu trong chuỗi giá trị, nhưng lại thường bị đánh giá thấp về tiềm năng tối ưu.
Trong những năm gần đây, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ đã tạo điều kiện để doanh nghiệp số hóa toàn bộ chu trình mua sắm – từ đề xuất nội bộ đến thanh toán. Tuy nhiên, lựa chọn đúng giải pháp giữa một “rừng” công cụ là điều không dễ dàng.
Bài viết này cung cấp cái nhìn tổng quan về các loại hình giải pháp mua sắm hiện nay, đồng thời đề xuất một số tiêu chí để doanh nghiệp Việt xác định lối đi phù hợp với đặc thù vận hành.
Thị trường giải pháp mua sắm đang tăng trưởng mạnh
Theo nhiều báo cáo quốc tế, đầu tư vào phần mềm mua sắm và phân tích chi tiêu đang ngày càng gia tăng:
Báo cáo của Astute Analytica cho biết thị trường phần mềm mua sắm toàn cầu dự kiến sẽ tăng từ 7,96 tỷ USD (2024) lên hơn 17,8 tỷ USD vào năm 2033, với tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) xấp xỉ 9,4%.
Phân khúc procurement analytics – các công cụ phân tích dữ liệu phục vụ ra quyết định cũng tăng trưởng bùng nổ, đạt gần 44,5 tỷ USD vào năm 2034, với CAGR lên tới 24% (Precedence Research).
Theo khảo sát của Deloitte năm 2023, hơn 70% giám đốc mua sắm (CPO) toàn cầu coi việc tăng cường khả năng phân tích và quản trị rủi ro chuỗi cung ứng là ưu tiên hàng đầu trong 2 năm tới.
Điều đó cho thấy: mua sắm không còn là hoạt động hậu cần đơn thuần, mà đã trở thành đòn bẩy chiến lược trong quản trị hiện đại.
Các mô hình giải pháp phổ biến hiện nay
Nền tảng e-Procurement quy mô lớn
Một số giải pháp điển hình có thể kể đến như SAP Ariba, Coupa, Jaggaer, Oracle Procurement Cloud…
SAP Ariba sở hữu mạng lưới hơn 5,3 triệu doanh nghiệp, cho phép kết nối, đấu thầu, quản lý hợp đồng và thanh toán toàn trình. Đây là giải pháp được nhiều tập đoàn toàn cầu lựa chọn nhờ độ phức hợp và tính tiêu chuẩn cao. Tuy nhiên, chi phí triển khai lớn, thời gian cấu hình kéo dài và yêu cầu nguồn lực IT cao khiến việc ứng dụng trở nên thách thức với phần lớn doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Coupa nổi bật với các công cụ phân tích chi tiêu theo thời gian thực, khả năng tối ưu ngân sách và tích hợp AI. Dù vậy, mô hình tính phí theo quy mô giao dịch và đặc thù thị trường phương Tây khiến Coupa chưa thật sự phù hợp với doanh nghiệp ở thị trường mới nổi, nơi quy trình vận hành thường mang tính tùy biến cao hơn.
Các nền tảng này đều mạnh về khả năng tích hợp và quản trị quy mô lớn, nhưng thường đòi hỏi doanh nghiệp phải thay đổi quy trình theo hệ thống, thay vì tùy chỉnh hệ thống theo nhu cầu thực tế.
Mô hình thuê ngoài (Procurement-as-a-Service – PaaS)
PaaS là hình thức thuê ngoài toàn bộ hoặc một phần hoạt động mua sắm, bao gồm con người, công nghệ và quy trình. Một số đơn vị cung cấp dịch vụ này là GEP, Genpact, hoặc các công ty tư vấn lớn như Accenture.
Ưu điểm của PaaS là triển khai nhanh, tận dụng được chuyên môn và công nghệ sẵn có.
Tuy nhiên, doanh nghiệp sẽ khó kiểm soát dữ liệu, phải phụ thuộc vào bên thứ ba, và chi phí tích lũy theo thời gian có thể lớn hơn đầu tư sở hữu giải pháp nội bộ.
Các công cụ phân tích và trí tuệ nhân tạo (AI)
Những năm gần đây, nhiều công ty công nghệ đã phát triển các công cụ hỗ trợ phân tích chi tiêu, theo dõi hợp đồng, đánh giá nhà cung cấp và dự báo nhu cầu.
Ưu điểm: Giao diện trực quan, có thể kết nối dữ liệu từ nhiều nguồn, ra quyết định dựa trên mô hình dữ liệu.
Nhược điểm: Chỉ giải quyết một phần nhỏ trong toàn chuỗi quy trình, và không thay thế được hệ thống e-Procurement tổng thể.
Vấn đề của doanh nghiệp Việt khi chọn giải pháp
Nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam, đặc biệt là nhóm quy mô vừa, đang gặp khó khăn khi tiếp cận các nền tảng mua sắm chuẩn quốc tế:
- Hạ tầng IT và đội ngũ nội bộ chưa đủ mạnh để triển khai SAP/Coupa
- Quy trình vận hành nội bộ mang tính linh hoạt cao, khó “chuẩn hóa” theo hệ thống sẵn có
- Kỳ vọng ROI nhanh, không chấp nhận mô hình đầu tư dàn trải trong 3–5 năm
- Cần kiểm soát nội bộ cao, không phù hợp với mô hình thuê ngoài (PaaS)
Trong khi đó, phần lớn phần mềm nội địa hiện nay lại mới chỉ dừng ở cấp độ số hóa chứng từ, chưa tạo ra được một nền tảng mua sắm xuyên suốt, tích hợp và phân tích dữ liệu phục vụ quản trị.
Hướng đi trung hòa: Giải pháp nền tảng nhưng phù hợp thực tiễn
Để giải quyết các mâu thuẫn giữa “tầm nhìn hiện đại” và “thực tế vận hành”, một số giải pháp mua sắm mới đã được phát triển theo hướng vừa toàn trình, vừa tùy biến, vừa dễ triển khai, tiêu biểu là SiciX – Procurement.
Đây là nền tảng được thiết kế dành riêng cho các doanh nghiệp Việt đang tìm kiếm một hệ thống:
- Liên thông toàn bộ quy trình mua sắm: từ lập kế hoạch, đề xuất nội bộ, báo giá, phê duyệt, đấu thầu, hợp đồng, đến thanh toán và báo cáo ngân sách.
- Tự động hóa phê duyệt và kiểm soát ngân sách theo thời gian thực
- Tích hợp phân tích dữ liệu: đánh giá hiệu quả nhà cung cấp, kiểm soát tồn kho và dự báo nhu cầu
- Tích hợp tiêu chí ESG trong quá trình đánh giá thầu và lựa chọn nhà cung cấp
- Phù hợp với đặc thù tổ chức, dễ tùy biến và chi phí đầu tư hợp lý
SiciX – Procurement không chỉ giải quyết vấn đề số hóa hồ sơ, mà tạo ra một luồng vận hành liền mạch, nơi mọi bước trong quy trình đều được theo dõi, kiểm soát và phân tích dữ liệu để ra quyết định.
Không thiếu lựa chọn trên thị trường giải pháp mua sắm. Tuy nhiên, vấn đề không nằm ở việc chọn công cụ nhiều tính năng nhất. Câu trả lời là chọn công cụ phù hợp với hệ thống, nguồn lực và chiến lược của doanh nghiệp.
Các doanh nghiệp Việt cần một nền tảng:
- Triển khai nhanh, dễ làm chủ
- Tích hợp toàn quy trình, không phải vá từng chỗ
- Giúp ra quyết định bằng dữ liệu, không bằng cảm tính
- Phù hợp chi phí, dễ mở rộng khi quy mô tăng lên
Và SiciX – Procurement đang chứng minh rằng: có thể xây dựng một hệ thống quản lý mua sắm hiện đại, mạnh mẽ, nhưng vẫn phù hợp với thực tiễn của doanh nghiệp Việt Nam.
Đọc thêm về các phân hệ của SiciX – Procurement hoặc liên hệ đội ngũ tư vấn để nhận bản demo tùy chỉnh theo mô hình doanh nghiệp bạn.
Block "blog" not found